Bugüne kadar, Oscar ödülüne aday olabilmesi için 31 adet Türk filmi yollandı...Bunlardan hiçbiri Oscar ödülü elemelerinde başarı kazanamadı ve adaylık elde edemedi...
Türk / İsviçre ortak yapımı "Yol" (Senaryo: Yılmaz Güney; yönetmen: Şerif Gören) 1983'te Türk sinemasının Hollywood / Los Angeles'taki en büyük başarısını elde etmiş ve en az Oscar ödülü kadar saygın ve itibarlı Altın Küre ödülün konuşma dili İngilizce olmayan yılın en iyi filmi dalında adaylık elde etmişti...
Bu yıl Los Angeles'a Oscar adaylığı için yollanan Türk filmi "Hayat"ın asla Oscar adaylığı elde edemeyeceğini şimdiden ilan ediyorum ve söylüyorum! 2 Mart 2025 Pazar gecesi 97. Oscar ödülleri sahiplerini bulacak...
Hayat, kendisine dayatılan hayatı kabul etmeyip evinden kaçan genç bir kızın hikayesini konu ediyor. Genç bir kadın olan Hicran, babasının zoruyla nişanlanmak zorunda kalınca çareyi kaçmakta bulunur. Hicran'ın zaten onunla evlenmeyi istemediğini düşünen Rıza, başlarda bu durumu önemsemez. Ancak zaman geçtikçe Hicran tarafından istenmemek zoruna gitmeye başlar ve onunla yüzleşmeye karar verir. Rıza, sadece bir kere gördüğü nişanlısını bulmak için İstanbul'a gider.
1978 Ankara doğumlu Deniz Gamze Ergüven'in yönettiği "Mustang" adlı film (2015) Fransa'yı temsil ettiği Oscar ödülü elemelerinde konuşma dili İngilizce olmayan yılın en iyi filmi dalında Oscar adaylığı elde etti...
"Mustang" Hollywood / Los Angeles'ta en az Oscar ödülü kadar saygın ve itibarlı Altın Küre ödülüne de konuşma dili İngilizce olmayan yılın en iyi filmi dalında adaylık elde etmişti...
"Mustang"in senaryo yazarları Deniz Gamze Ergüven ve Alice Winocour'du (1976'lı) ...
İnebolu'da geçen bir hikayeyi ele alan Mustang, beş kız kardeşin özgürlükleri için verdikleri mücadeleye odaklanıyor. Lale ve kardeşleri oynadıkları bir oyunun çevreleri tarafından beklenmedik bir skandala dönüştürülmesi sonucu adeta ev hapsine mahkum olurlar. Bu durum öyle bir noktaya sürüklenir ki evde evlilik planları dahi yapılmaya başlanır. Ancak beş kardeş üzerlerinde kurulan bu baskıları yenip özgürlüklerine kavuşmak için yeni yollar arayacaktır. Başlıca rollerini Güneş Şensoy, Doğa Doğuşlu, Elit İşcan, Tuğba Sunguroğlu ve İlayda Akdoğan'ın paylaştığı filmin yönetmeni Deniz Gamze Ergüven.
Film eleştirmeni Atilla Dorsay, "Hanım" filmiyle Halit Refiğ’e 1989 Antalya Film Festivali’nde ödül verilmesi için gerçekten gözyaşartıcı derecede çok çaba harcadı ve amacına ulaştı. Bence kendisinin en isabetli seçimlerinden biri "Hanım" filmi konusundaki ısrarıdır.
Film eleştirmeni Atilla Dorsay, Halit Refiğ’in filmi için şunları söylüyor:
“Ben kişisel olarak Halit Refiğ’in "Hanım" filminin Türkiye’nin Oscar aday adayı olarak Los Angeles’a gitmesi için elimden geleni yaptım...Tunç Başaran'ın "Uçurtmayı Vurmasınlar"ının değil Halit Refiğ'in "Hanım"ının Türkiye'nin Oscar aday adayı olarak Los Angeles'a yollanması için elimden geldiği kadar dil döktüm ve çaba harcadım. Ancak diğer seçicileri ikna etmeyi başaramadım. Oysa Halit Refiğ’in "Hanım" adlı filmi Türkiye’nin Oscar aday adayı olabilseydi, belki de Oscar adaylığı elde edebilirdi.”
Oscar ödülüne bugüne kadar yollanan 31 Türk filmi hangileri?
Bazı yıllarda Los Angeles'taki Oscar elemelerine Türkiye film yollamadı...
1964-Susuz Yaz-Metin Erksan
1989-Uçurtmayı Vurmasınlar-Tunç Başaran
1992-Piyano Piyano Bacaksız-Tunç Başaran
1993-Mavi Sürgün-Erden Kıral
1994-Manisa Tarzanı-Orhan Oğuz
1997-Eşkıya-Yavuz Turgul
1999-Salkım Hanımın Taneleri-Tomris Giritlioğlu
2000-Kaç Para Kaç-Reha Erdem
2001-Büyük Adam Küçük Aşk-Handan İpekçi
2002-Dokuz-Ümit Ünal
2003-Uzak-Nuri Bilge Ceylan
2005-Gönül Yarası-Yavuz Turgul
2006-Dondurmam Gaymak -Yüksel Aksu
2007-Takva-Özer Kızıltan
2008-Üç Maymun-Nuri Bilge Ceylan
2009-Güneşi Gördüm-Mahsun Kırmızıgül
2010-Bal -Semih Kaplanoğlu
2011-Bir Zamanlar Anadolu'da-Nuri Bilge Ceylan
2012-Ateşin Düştüğü Yer-İsmail Güneş
2013-Kelebeğin Rüyası-Yılmaz Erdoğan
2014-Kış Uykusu-Nuri Bilge Ceylan
2015-Sivas -Kaan Müjdeci
2016-Kalandar Soğuğu-Mustafa Kara
2017-Ayla-Can Ulkay
2018-Ahlat Ağacı-Nuri Bilge Ceylan
2019-Bağlılık Aslı-Semih Kaplanoğlu
2020-Yedinci Koğuştaki Mucize-Mehmet Ada Öztekin
2021-Bağlılık Hasan-Semih Kaplanoğlu
2022-Kerr-Tayfun Pirselimoğlu
2023-Kuru Otlar Üstüne-Nuri Bilge Ceylan
2024-Hayat-Zeki Demirkubuz
2 Mart 2025 Pazar gecesi aşk acısı çeken, kırık kalpli efsane soprano Maria Callas rolüyle Angelina Jolie (1975) ve Cannes film festivalinde büyük ödül Altın Palmiye'yi kazanan "Anora" adlı filmde striptizci, seks işçisi, Courtesan Ani rolünü rolünü üstlenen Mikey Madison'ın (1999) yılın en iyi kadın oyuncu dalında Oscar ödülü için yarışmaları bekleniyor...
"Maria"da Haluk Bilginer soprano Maria Callas'ın kalbini kırarak ona en büyük aşk acısını yaşatan Yunanlı süper milyarder Aristotle Onassis (1906-1975) rolünü üstlendi...Yunanistan'ın en ünlü erkeğini bir Türk oyuncunun canlandırması Yunanistan'da kuşkusuz 9 şiddetinde bir zelzele etkisi yarattı...İzmir doğumlu Onassis ABD başkanı Kennedy'nin dul eşi Jackie'yle evlenmeyi başararak 1968'de gezegen üzerindeki en tanınmış erkek ünvanını elde etti...Onassis'in aşk defterinde dünyanın en güzel kadını Ava Gardner'da bulunuyor!
Angelina Jolie "Girl, Interrupted" adlı filmdeki (1999) rolüyle yardımcı oyuncu dalında Oscar ödülü kazanmıştı...
"Anora" süper zengin Rus oligark babasının parasını yemeye,bitirmeye çalışan şıpsevdi, müsrif, pervasız, annesinden ödü kopan, maymun iştahlı, şımarık, ne oldum delisi bir delikanlının kurbanı, mağduru olan genç bir kızın dudak uçuklatan serüvenlerini konu alıyor...Yönetmen Sean Baker, “Anora”yı bir Cinderella hikayesi olarak tanımlıyor...
FX dizisi "Better Things", Quentin Tarantino'nun Bir Zamanlar Hollywood'da (Once Upon a Time in Hollywood) ve Çığlık (Scream; 2022) filmlerinde de rol alan Mikey Madison "Anora"daki 20 saniyelik sahne için aylarca ders almış...
Madison, rolü için Rusça öğrendi ve direk dansı eğitimi aldı. Genç oyuncu, "Direkte sadece 20 saniyelik kısa bir sahne için bile aylarca çalıştım... Çünkü onun en az birkaç yıldır dans eden çok deneyimli bir dansçı gibi görünmesini istedim...Ve sonra Rusça öğrendim" dedi...
Bir komedi-drama olan “Anora”, bir seks işçisinin New York ile Las Vegas arasındaki yolculuğuna odaklanıyor. Manhattan Brooklyn’li seks işçisi Ani (Mikey Madison) striptiz, kucak dansı kulubünde çalışmaktadır...Ani New York’ta Brighton Beach’teki Özbek asıllı-Amerikalı genç bir striptizcidir. Patronu Ruşçayı birazcık da olsa konuşabildiği için, kendisinin Rus müşterilerle ilgilenmesini ister. Bunlardan biri olan, bir Rus oligarkının 17 yaşındaki şımarık oğlu İvan (bu rolde 2002 Rusya doğumlu Mark Eidelshtein var) devamlı müşterisi olunca Ani’nin hayatı değişir.
Etrafına babasının parasını saçan, lüks evinde çılgın partiler tertipleyen, alkol ve uyuşturucu bağımlısı İvan Ani'yi yüklü bir ödeme karşılığında bir haftalık Las Vegas tatiline götürür ve orada kendisine evlenme teklifinde bulunur. Şaşkınlığını atlatınca Ani teklifi kabul eder. Las Vegas’ta kolaylıkla evlenen, parmağına 3 kıratlık bir pırlanta yüzük takılan Ani, haberin Rusya’ya ulaşmasının ardından oligark anne-babanın büyük utanç krizine kapılarak soluğu Amerika’da almalarıyla, rüyadan uyanır. Baba Nikolay’ın Amerika’daki işlerini takip eden Ortodoks bir rahip olan Toros (Karren Karagulian) ve 2 koruması, Ermeni Garnic (Vache Tormasyan) ile Rus İgor (Yuri Borisov), ortadan kaybolan İvan tarafından terkedilen Ani’ye cezaevi hayatı yaşatırlar.
İvan, diktatör Stalin'den farksız, acımasız, merhametsiz, despot,dominant, otoriter annesinin gazabından,öfkesinden kaçabilmek için kayıplara karışır. Gidebileceği tüm adreslerde aranan İvan’ın izi sonunda zil zurna sarhoş, kendinden geçmiş bir halde bir gece kulübünde bulunur.Maymun iştahlı genç, delicesine aşık olduğunu söylediği Ani’yi aklından çıkarmıştır artık...
İvan Ani'ye tuvalet kağıdı muamelesi yapar... Ani, rahip Toros ve iri yarı 2 korumasından türlü işkencelerine karşı koymaya çalışır. Nikolay ve karısının evliliği bozma teşebbüsleri New York mahkemelerinde geçerli olmayınca, grup özel uçaklarıyla Las Vegas’a gider...
